W zbiorowej wyobraźni „zapach starości” natychmiast przywołuje znajome, choć trudne do opisania doznanie.

Mieszankę starej garderoby, wyblakłej bawełnianej pościeli, a nawet starych książek.

Ale czy to tylko stereotyp społeczny, czy też ten zapach ma realne biologiczne istnienie?

Naukowcy postanowili rozwikłać tę sensoryczną zagadkę. Ich odkrycia mogą Cię zaskoczyć.

Dlaczego nasz zapach zmienia się z wiekiem?

Wraz z wiekiem nasze ciała zmieniają się na wiele sposobów: skóra, włosy, sprawność ruchowa… ale także zapach. I to nie jest błahostka. Japońskie badania zidentyfikowały związek chemiczny odpowiedzialny za tę przemianę węchową: 2-nonenal. Ten aldehyd o lekko oleistym i ziołowym aromacie pojawia się częściej po czterdziestce lub pięćdziesiątce.

Zmianę tę tłumaczy się przemianą lipidów obecnych w skórze. Z wiekiem nasze ciała produkują więcej niektórych kwasów tłuszczowych. Te, ulegając degradacji, tworzą słynny 2-nonenal. Zjawisko to jest naturalne, podobnie jak siwe włosy czy zmarszczki. Jednak pozostaje tematem tabu.

Zapach… wcale nie taki nieprzyjemny!

Wbrew powszechnemu przekonaniu, zapach związany ze starzeniem się nie jest systematycznie postrzegany jako nieprzyjemny. W eksperymencie młodzi dorośli wąchali zapachy ciał osób starszych bez ich wiedzy. Werdykt? Większość uznała te zapachy za raczej neutralne, a nawet przyjemne. To policzek dla uprzedzeń, często wzmacnianych przez stereotypy kulturowe lub reklamy.

Sygnał biologiczny, a nie defekt

Podobnie jak zwierzęta, ludzie potrafią określić wiek danej osoby na podstawie zapachu jej ciała. Może to mieć podłoże ewolucyjne. W świecie zwierząt zapach sygnalizuje dojrzałość, zdrowie lub zdolność reprodukcyjną. Ludzie nie są wyjątkiem. Nawet jeśli nie zawsze jesteśmy tego świadomi, nasze nosy wychwytują subtelne wskazówki dotyczące wieku lub zdrowia innych osób.

Rola stylu życia

Na szczęście nie jesteśmy bezsilni wobec tych zmian. Nasze nawyki związane ze stylem życia bezpośrednio wpływają na intensywność tego zapachu. Oto kilka sposobów na jego naturalną regulację:

Dieta: Dieta bogata w owoce, warzywa i kwasy omega-3 (tłuste ryby, siemię lniane) sprzyja zdrowszej skórze. Jednak przetworzona żywność, alkohol i cukier nasilają nieprzyjemny zapach ciała.

Nawodnienie: Picie odpowiedniej ilości wody pomaga skórze zachować elastyczność i ogranicza nadmierną produkcję utlenionego sebum.

Higiena i aktywność fizyczna: Regularne mycie łagodnym mydłem, noszenie ubrań z naturalnych włókien i umiarkowane pocenie się pomagają regulować zapachy.

Radzenie sobie ze stresem: Przewlekły stres zmienia chemię naszego ciała, wpływając na wydzielane przez nas zapachy.

Starzenie się oznacza również inne życie.

Piętno otaczające „zapach osoby starszej” odzwierciedla społeczeństwo, które ceni młodość. W rzeczywistości jednak zapach ten jest wyznacznikiem dojrzałości, doświadczenia i wewnętrznej siły. Jest dowodem na to, że ciało żyło, kochało, cierpiało, śmiało się… i nadal wysyła sygnały, nawet te niewidzialne, do reszty świata.

Nowe postrzeganie zapachu starzenia się

Ostatecznie ten niesławny „zapach starości” nie jest nieunikniony ani wstydliwy. To naturalny biologiczny odcisk palca, język zmysłów, którym nasze ciała posługują się od tysiącleci. Zamiast z nim walczyć, dlaczego go nie zrozumieć? A jeszcze lepiej, dlaczego nie przyjąć go jako delikatnego przypomnienia o naszym wspólnym człowieczeństwie?