Szumy uszne – percepcja dźwięku (takiego jak dzwonienie, brzęczenie lub syczenie) przy braku zewnętrznego źródła – to nie tylko problem z uchem; jest on ściśle związany ze sposobem przetwarzania dźwięku przez mózg.
Może on dotyczyć jednego lub obu uszu, a dźwięk może być stały lub przerywany, głośny lub cichy, od lekko uciążliwego do poważnie upośledzającego.
Szumy uszne mogą mieć głęboki wpływ na mózg, zwłaszcza gdy są przewlekłe lub nasilone.
Chociaż szumy uszne zaczynają się w uszach, ich ciągła percepcja i wpływ wynikają głównie ze sposobu, w jaki mózg reaguje i adaptuje się do nieprawidłowych sygnałów.
Jak szumy uszne wpływają na mózg:
- Zmiany w przetwarzaniu słuchowym
Mózg próbuje kompensować utratę lub zmniejszenie bodźców z ucha (np. z powodu utraty słuchu).
Ta kompensacja powoduje nadmierną aktywność kory słuchowej, co może prowadzić do ciągłego postrzegania dźwięków fantomowych (dzwonienia, brzęczenia, syczenia itp.).
- Zaangażowanie obszarów mózgu niezwiązanych ze słuchem
Szum uszny aktywuje i wpływa na kilka obszarów mózgu poza narządem słuchu:
Pętla ujemnego sprzężenia zwrotnego
Szumy uszne często tworzą błędne koło:
Szumy uszne → Mózg interpretuje je jako zagrożenie → Narasta stres → Mózg koncentruje się bardziej na szumach → Szumy uszne nasilają się
Ta pętla wyjaśnia, dlaczego szumy uszne mogą być tak wyczerpujące psychicznie i przytłaczające emocjonalnie dla wielu osób.
Długoterminowe skutki dla mózgu:
Podwyższony poziom hormonu stresu (np. kortyzolu)
Problemy ze snem i wynikające z tego pogorszenie funkcji poznawczych
Skrócony czas koncentracji uwagi
Zaburzenia nastroju (lęk, drażliwość, depresja)
Zmiany w strukturze mózgu w czasie (obserwowane w niektórych badaniach MRI)
Podsumowanie:
Szumy uszne to nie tylko „dźwięk w uszach”. To schorzenie neurologiczne, które wpływa na wiele układów mózgu — zwłaszcza te odpowiedzialne za percepcję dźwięku, uwagę, emocje i pamięć. Im więcej uwagi i energii emocjonalnej mózg poświęca szumowi usznemu, tym bardziej uciążliwy i szkodliwy się on staje.
