Pokrzywka to choroba skóry charakteryzująca się pojawieniem się wypukłych, czerwonych, swędzących bąbli.
Zmiany te mogą różnić się rozmiarem i tworzyć skupiska, które pojawiają się na różnych obszarach ciała, takich jak twarz, ramiona, nogi i tułów.
Chociaż bąble zwykle znikają same po kilku godzinach lub dniach, w niektórych przypadkach mogą nawracać, znacząco wpływając na samopoczucie i jakość życia osób, które na nie cierpią.
Pokrzywka to powszechna i często niepokojąca reakcja skórna, która objawia się pojawieniem się bąbli lub guzków na skórze. Te zmiany, których rozmiar może wahać się od małych plamek do dużych blaszek, charakteryzują się tym, że są wypukłe, czerwone lub mają kolor skóry i zazwyczaj intensywnie swędzą. Chociaż może to być niepokojące, w większości przypadków pokrzywka jest łagodną i przejściową chorobą.
Pokrzywka występuje, gdy pewne komórki w organizmie, zwane komórkami tucznymi, uwalniają histaminę i inne mediatory chemiczne do krwiobiegu. To uwolnienie powoduje, że małe naczynia krwionośne w skórze (naczynia włosowate) przeciekają płyn, co powoduje powstawanie charakterystycznych obrzękowych (opuchniętych) bąbli.
Główne objawy pokrzywki obejmują:
Pokrzywka: Wypukłe, dobrze odgraniczone zmiany, które mogą być blade w środku i czerwone na krawędziach.
Świąd: Świąd, który może być od łagodnego do bardzo intensywnego.
Charakter ulotny: Jedną z najbardziej charakterystycznych cech jest to, że pojedyncze bąble zwykle znikają w czasie krótszym niż 24 godziny bez pozostawienia śladu, chociaż nowe mogą pojawić się w innych obszarach ciała.
W niektórych przypadkach pokrzywce może towarzyszyć obrzęk naczynioruchowy, czyli obrzęk głębszych warstw skóry. Obrzęk naczynioruchowy zwykle dotyczy powiek, warg, dłoni, stóp lub narządów płciowych i może powodować uczucie ucisku lub bólu. Jeśli obrzęk naczynioruchowy dotyczy gardła lub języka, może utrudniać oddychanie i jest uważany za nagły przypadek medyczny.
Rodzaje pokrzywki
Pokrzywkę klasyfikuje się przede wszystkim według czasu trwania:
Pokrzywka ostra: Jest to najczęstsza postać. Wybuchy trwają krócej niż sześć tygodni, a przyczyna jest często możliwa do zidentyfikowania.
Pokrzywka przewlekła: Diagnozuje się ją, gdy wybuchy utrzymują się przez ponad sześć tygodni. W wielu przypadkach pokrzywki przewlekłej trudno jest ustalić konkretną przyczynę, co jest znane jako przewlekła pokrzywka spontaniczna (lub idiopatyczna).
Ponadto istnieje pokrzywka indukowana lub fizykalna, w której pokrzywka jest wywoływana przez określony bodziec zewnętrzny, taki jak:
Dermografizm: Pojawienie się pokrzywki podczas drapania lub pocierania skóry.
Pokrzywka z zimna: Wywoływana przez narażenie na zimno.
Pokrzywka uciskowa: Wywoływana przez ciągły nacisk na skórę (np. przez ciasne ubranie).
Pokrzywka słoneczna: Wywoływana przez narażenie na światło słoneczne.
Pokrzywka cholinergiczna: związana ze wzrostem temperatury ciała, np. podczas ćwiczeń lub gorącej kąpieli.
Typowe przyczyny pokrzywki
Zakres możliwych czynników wyzwalających ostrą pokrzywkę jest szeroki:
Reakcje alergiczne: na żywność (taką jak skorupiaki, orzechy, jaja i mleko), leki (antybiotyki, środki przeciwbólowe, takie jak aspiryna lub ibuprofen), ukąszenia owadów lub lateks.
Infekcje: zarówno wirusowe (takie jak przeziębienie lub zapalenie wątroby), jak i bakteryjne (angina paciorkowcowa).
Czynniki fizyczne: jak wspomniano w przypadku pokrzywki indukowanej.
Stres emocjonalny: chociaż nie jest bezpośrednią przyczyną, może zaostrzać nawroty u podatnych osób.
W przypadku przewlekłej pokrzywki często nie udaje się znaleźć przyczyny zewnętrznej. W znacznym procencie tych przypadków uważa się, że przyczyną jest autoimmunologia, co oznacza, że własny układ odpornościowy organizmu atakuje komórki tuczne.
Diagnoza i leczenie
Diagnoza pokrzywki opiera się przede wszystkim na badaniu fizykalnym pacjenta i wywiadzie medycznym. Lekarz spróbuje określić czas trwania nawrotów i możliwe czynniki wyzwalające.
Leczenie ma na celu przede wszystkim złagodzenie objawów i, jeśli to możliwe, unikanie czynników wyzwalających:
Leki przeciwhistaminowe: Są podstawą leczenia. Blokują działanie histaminy, zmniejszając świąd i powstawanie pokrzywki. Stosuje się zarówno leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty, jak i na receptę.
Kortykosteroidy: W cięższych lub uporczywych przypadkach doustne kortykosteroidy mogą być przepisywane na krótki okres w celu zmniejszenia stanu zapalnego.
Unikaj czynników wyzwalających: Jeśli zidentyfikowano konkretny czynnik wyzwalający, taki jak żywność lub lek, najważniejszym środkiem jest jego unikanie.
